‘Mijnheer, dat weiger ik’ Een boek van Peter Sierksma over zijn grootvader Pieter Kapenga. Hij gaf er een doorsnede van voor een door de Historische Kring via deze site en het weekblad Wijdemeren opgetrommeld gehoor.
De lezing van Peter Sierksma gaat over de ervaringen van zijn grootvader, Pieter Kapenga, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in concentratiekampen zoals Vught en Dachau zat. Roel Kapenga, de oom van Peter, kwam in 1941 in Kampen ter wereld . Zijn vader werd in 1943 gearresteerd omdat hij weigerde Joodse mensen op te pakken, wat Roel als jong kind erg raakte. Het boek “Mijnheer, dat weiger ik” van Peter documenteert deze zoektocht naar de beweegredenen achter het verzet van zijn vader.
Jaren later begonnen Roel en Peter pas echt te onderzoeken wat hun vader en grootvader had meegemaakt, geïnspireerd door vragen van een onderzoekster van het Herinneringskamp Vught. Roel sprak met zijn zussen en vond veel informatie, waaronder brieven uit de oorlog en verslagen van zijn vader. Neef Peters grootvader, Pieter, was als politieman betrokken bij de gebeurtenissen. Hij besloot op 16 november 1942 niet te voldoen aan een opdracht die gericht was op het arresteren van Joden, uit morele overtuiging dat zij recht hadden op bescherming.
Kapenga’s ervaring in de kampen was intens. Hij moest tomaten telen in gedwongen arbeid, terwijl veel andere gevangen een zwaarder lot ondergingen. Pieter schreef na de oorlog twee versies van zijn ervaringen: voor zijn gezin en voor de lokale krant. Peter ontdekte dat zijn grootvader ook in de annalen van de geschiedenis voorkomt, wat zijn verzet meer betekenisvol maakt.
De lezing illustreert de morele dilemma’s waarmee politieagenten zoals Pieter Kapenga geconfronteerd werden tijdens de oorlog. Het toont aan dat er ook binnen de politie mensen waren die weigerden samen te werken met de bezetter. Ondanks zijn dappere daad heeft Pieter ook zijn eigen morele verantwoordelijkheden niet kunnen ontlopen. Het verhaal vraagt om reflectie op wat verzet betekent en hoe herinneringen aan deze geschiedenis nog steeds invloed hebben op de samenleving. Peter Sierksma’s boek wil verduidelijken dat hetgeen zijn grootvader is overkomen, aangeeft dat engagement van alle kanten bekeken zal worden.
Het was een interessant verhaal dat u waarschijnlijk in haar geheel in de in het najaar verschijnende Werinon kunt lezen. Het stemt tot nadenken.
Met dank aan Jan Slagt, want het grootste deel van deze samenvatting is met AI gemaakt. Wonderbaarlijk maar ‘de vlag dekt bijna de lading’. Ik heb er niet veel aan hoeven veranderen. .
De oom van Peter, Roel Kapenga woont al jaren in Nederhorst den Berg. Hij begon op 11 augustus 1980 als hoofdonderwijzer aan de Meester Kremerschool (later afgekort tot Kremerschool). Hij heeft daar tot 1 augustus 2022 gewerkt.
Gerard Baar
